News
News
EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ UYARIYOR!
Emniyet Genel Müdürlüğü’nün vatandaşlara karşı; ‘Dolandırıcı şahıslar Facebook, Twitter, Instagram gibi sosyal medyalarda açtıkları sahte hesaplarla kendisini askerlik arkadaşınız, eşinizin-çocuğunuzun yakın bir arkadaşı veya uzaktan bir akrabanız gibi tanıtarak başının belada olduğunu, acilen paraya ihtiyacı olduğunu bildiren mesajlarla, belirli bir adrese para yollamanızı isteyerek sizleri mağdur edebilir’ ifadeleri ile uyarılarda bulunduğu Sosyal Medya Dolandırıcılığına ilişkin başlıklar, hayatımızın her alanında etkin bir biçimde yer almaya devam ediyor.
ÜRÜNÜNÜZ İÇİN PİYASA YOKLAMASI YAPIN
Piyasa fiyatının çok çok altında bir fiyatla satışa sunulan özellikle akıllı telefon ve bazı elektronik eşyalarla ilgili reklamların tamamen dolandırıcılık amacıyla yayınlandığını her fırsatta hatırlatan Emniyet Genel Müdürlüğü, söz konusu sitelerden alışveriş yapılmaması gerektiğini salık veriyor. Alınacak ürünün piyasa değeriyle karşılaştırmasının kesinlikle yapılması gerektiğinin altı çizilen uyarılarda, mağduriyet yaşanması durumunda derhal şikâyet için en yakın emniyet birimine ya da Cumhuriyet Başsavcılığı’na müracaat ederek suç duyurusunda bulunulması gerektiği ifade ediliyor.
A’DAN Z’YE SOSYAL MEDYA DOLANDIRICILIĞI
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Bilişim Komisyonu Üyesi ve Bilişim Mağdurları ve Tüketici Derneği (BİLMADER) Başkan Vekili Burç Coşkunkan, Akdeniz’de Yeni Yüzyıl Gazetesi olarak konuyu kapsamlı bir biçimde ele almak için hazırladığımız gündem başlıklarını değerlendirdi. Coşkunkan; iletişim ağı üzerinden yaptıkları aramalarda sıklıkla, ‘Sosyal medya dolandırıcılığı nedir?’, ‘Sosyal medya dolandırıcılığı cezası nedir?’, ‘Sosyal medya dolandırıcılığı nereye şikâyet edilir?’, ‘Sosyal medya üzerinden dolandırıldım ne yapmalıyım?’ sorularına yanıtlar arayan vatandaşlara kılavuzluk etti.
****
Sosyal Medya Dolandırıcılığı nedir?
“Facebook, X ve Instagram gibi sosyal medya hesaplarında sahte bireysel veya satıcı hesabı açarak, başka kullanıcıları kandırıp paralarını almak yoluyla gerçekleştirilen dolandırma sistemine biz sosyal medya dolandırıcılığı diyoruz.”
Sosyal Medya Dolandırıcılığının cezası nedir?
“Dolandırma yönetimine göre cezalar değişiklik gösterebiliyor. TCK md.157’de düzenlenen basit dolandırıcılık suçunun cezası, 2 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası 10.000 güne kadar adli para cezası. TCK md. 158/a,b,c,d,g,h,i fıkralarında düzenlenen nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası, 6 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası ve 10.000 güne kadar hapis cezası var.”
İnsanların haklarını arama hususunda bilinçli olduğunu düşünüyor musunuz?
“Aslında herkes hak arama konusunda oldukça bilinçli ancak günümüzde, ‘Uğraşmak istemiyorum’, ‘Hakkımı arasam ne olacak? Yine ben haksız çıkacağım’ şeklinde düşünceler var. Bu yüzden hak arama konusunda vatandaş biraz geri duruyor.”
Sosyal Medya Dolandırıcılığı uygulamalarında çoğunlukla sürümden kazanma mantığı işliyor. Bu noktada yasada boşluklar olduğu mu düşünülüyor?
“Dolandırıcıların mantığında şu var, ufak miktarlar ile çok fazla kişiyi rahatlıkla kandırabilirim ve birçoğu da peşine düşmez. Büyük miktarlarda dolandırmaya niyetlenmek karşı tarafın da şüphelenmesine veya parasının peşine düşmesine neden olacaktır. Bir de büyük miktarların peşine düşen mağdur sayısı çoğalacağı için nitelikli dolandırıcılıktaki ceza da kişi sayısına göre değişiklik gösterebiliyor.”
Her yeni teknolojik gelişme yeni dolandırıcılık yöntemlerinin oluşmasına neden oluyor. Güncel gelişmelere paralel olarak güvenlik tedbirlerinin aynı oranda güçlendirildiğini düşünüyor musunuz?
“Evet, her yeni teknolojik gelişme, dolandırıcılık yöntemlerinin evrimleşmesine neden olabilir. Teknolojik ilerlemeler, dolandırıcıların daha sofistike ve karmaşık yöntemler geliştirmelerine olanak tanır. Özellikle internet ve dijital teknolojilerin yaygınlaşmasıyla birlikte, online dolandırıcılık da artmıştır. Ancak, bu gelişmelerle birlikte güvenlik tedbirleri de sürekli olarak güçlendirilmektedir. Bu, güvenlik alanındaki uzmanların ve şirketlerin, yeni tehditlere karşı daha etkili savunma mekanizmaları geliştirmeleri anlamına gelir. Yeni güvenlik önlemleri, şifreleme teknolojileri, güvenlik yazılımı ve diğer savunma mekanizmaları da bu gelişmelere ayak uydurur. Ancak, teknoloji hızla ilerlediği için güvenlik tedbirlerinin her zaman tüm tehditlere yetişmesi zor olabilir. Bu nedenle, bireyler ve organizasyonlar, güvenliklerini artırmak için dikkatli olmalı, güncel güvenlik uygulamalarını takip etmeli ve bilinçli bir şekilde dijital dünyada hareket etmelidirler.”
Sosyal Medya Dolandırıcılığı aynı zamanda insanların güvenlerini sarsıcı bir eylem olarak da tanımlanabilir. Bu çerçeveden konuyu değerlendirecek olursak Sosyal Medya Dolandırıcılığı, birden çok suç unsurunu da dosyaya ekler mi?
“Kesinlikle, sosyal medya dolandırıcılığı birden çok suç unsurunu içerebilir ve bu tür dolandırıcılıklar genellikle karmaşık bir yapıya sahiptir. Sosyal medya dolandırıcılığı, aşağıdaki suç unsurlarını içerebilir bunlar; dolandırıcılık, kimlik hırsızlığı, internet dolandırıcılığı, siber zorbalık, dolandırıcılığa yardım ve yataklık şeklinde sıralanabilir.”
Bilişim Hukuku’nu bu noktada nasıl değerlendiriyorsunuz? Yasada boşluklar olduğunu düşünüyor musunuz?
“Yasal düzenlemelerin teknolojik gelişmelere ayak uydurması ve insanların dijital dünyada güvende olmalarını sağlamak için etkili bir şekilde uygulanması önemlidir. Bu nedenle, hukukçular, teknoloji uzmanları ve hükümetler arasında iş birliği ve sürekli güncellemeler gerekebilir.”
En sık karşılaşılan Sosyal Medya Dolandırıcılığı yöntemlerine örnekler verir misiniz?
“Sosyal medya üzerinden hayali ürün satışı ve sahte hesaplar ile gerçek kişileri mesaj yoluyla dolandırmak en sık kullanılan yöntemler diyebilirim.”
Akıllı telefonlara yeni yeni uyum sağlamaya çalışan ve çoğunlukla orta yaş ve üzeri bireylerden oluşan kesimin Sosyal Medya Dolandırıcılığı kurbanı olduğunu söyleyebilir miyiz?
“Evet. Daha çok orta yaş ve üzeri kesim daha kolay kandırılabiliyor. Yeni nesil bir daha çok sorgulayıcı tavır sergilediği için kandırılmaları daha zayıf.”
Sosyal Medya Dolandırıcılığı denildiğinde akla ilk olarak mobil bankacılık uygulamaları geliyor. Uzman gözüyle bakıldığı zaman mobil bankacılık uygulamalarını güvenli buluyor musunuz?
“Mobil bankacılık uygulamaları yüksek güvenlikli uygulamalardır ve kişinin rızası olmadan çalınması pek mümkün değildir. Ancak sosyal medya üzerinden ‘kart aidatınızı bir tıkla geri alın’ şeklinde bir gönderi ile bankanın giriş ekran tasarımının aynısını sahte bir sitede kullanıp, girmiş olduğunuz kart bilgilerinizi dolandırıcılara kaptırabiliyorsunuz.”
Phising Saldırısı (Oltalama) Tekniği, Sosyal Medya Dolandırıcılığı kapsamında değerlendirilebilir mi?
“Evet, phishing saldırıları (oltalama) sıklıkla sosyal medya dolandırıcılığı kapsamında değerlendirilir çünkü bu tür saldırılar, sosyal medya platformları üzerinde yaygın bir şekilde gerçekleştirilir ve sosyal medya kullanıcılarını hedef alır. Phishing saldırıları, genellikle sahte veya yanıltıcı e-posta, web sitesi veya iletişim yoluyla kişilerden hassas bilgileri (örneğin, kullanıcı adları, şifreler, kredi kartı bilgileri) çalmayı amaçlar. Saldırganlar, bu kişisel bilgileri kullanarak çeşitli dolandırıcılık faaliyetlerinde bulunabilirler.”
Sosyal Medya Dolandırıcılığı sonrası yapılan şikayetlerin yeterli düzeyde takip edildiğini ve caydırıcı cezalar ile geri dönüşler sağlandığını düşünüyor musunuz?
“Maalesef ülkemizde dijital dolandırıcılığın takibi çok sağlıklı yürümüyor. Caydırıcı cezaları olsa dahi yakalanan kişi sayısı, bu işi yapandan daha az diyebiliriz.”
Sosyal Medya Dolandırıcılığına karşı vatandaşların bilinçlenmesi adına birtakım sertifika destekli birtakım programları da gözlemlemekteyiz. Bu eğitimleri yeterli buluyor musunuz?
“Bu tür eğitimler, insanların çevrimiçi güvenlik konusunda daha bilinçli olmalarını, potansiyel tehditleri tanımalarını ve dolandırıcılık girişimlerine karşı daha iyi korunmalarını sağlayabilir. Ancak, bu eğitimleri yeterli bulmak veya etkili olup olmadıkları, eğitim içeriği, güncellik, eğitmen yetkinliği, destek ve kaynaklar gibi birkaç faktöre bağlıdır.”
İş vaadi, evlilik vaadi, yatırım vaadi gibi kişilerin maddi boyutunun yanı sıra manevi boyutunun da zedelendiği dolandırıcılık yöntemlerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu tip oluşumların arka planlarında genellikle büyük çetelerin olduğu da gözleniyor. Konunun yakalanıncaya kadar çok sayıda kesimi etkilediğini düşünürsek, suçlular ceza alıncaya kadar mağdur olan toplu kesim nasıl bir yol izlemelidir?
“Bu tür dolandırıcılık yöntemleri hem maddi hem de manevi açıdan mağduriyet yarattığı için son derece ciddi bir sorundur. Bu dolandırıcılık yöntemlerinin arkasında genellikle büyük çeteler veya organize suç örgütleri bulunabilir ve bu örgütlerin operasyonları karmaşıktır. Mağdur olan kişiler için bu zor bir durum olabilir, ancak aşağıdaki adımları takip ederek yardım ve koruma sağlayabilirler:
Vatandaşların polis, savcı gibi unvan sahibi kişilere karşı duyduğu saygı çoğunlukla Sosyal Medya Dolandırıcılığına da zemin hazırlıyor. Bir kesim insan, özellikle terör olaylarına isminin karışmasından korkan ve tüm parasını dolandırıcılara kaptıracak insanlardan oluşurken diğer kesim ‘polisim, savcıyım’ diyene de inanmayacak hale geldi. Bu noktada ayrımlar ve yaklaşımlar nasıl olmalı? Nasıl bir tutum sergilenmelidir?
“Aslında çok basit, hiçbir polis, savcı, hâkim sizin bankadaki paranızı getirin diye aramaz. Yani paranı çek getir diyorsa dolandırıcı, adliyeye/karakola ifadeye çağırıyorsa hâkim savcı veya polistir.”
Duygu TEKİN
